Almennt val
Hvað eru loftgæðakvarðar?
Countries or regions define air quality indexes and categorize the raw data into a descriptive rating scale. These indexes make it easier to identify the level of pollution and if there’s any associated risk.
Different countries and regions use different scales to report air quality based on local pollution and health considerations. There are dozens of local indexes used across the globe. For example, some states in Australia use a number-based system while others use a category-based system. Canada, US, and Japan define separate air quality indexes, as does the European Environment Agency.
As the air pollution worsens, public health risks increase. It especially affects children, the older adult population, and other at-risk populations. During times of poor air quality, governmental agencies generally provide health recommendations related to indoor and outdoor activities.
Svona eru loftgæðastaðlar reiknaðir
Air Quality Index (AQI) is the way different governments choose to communicate air quality to the public. It's a means to convert the level of different pollutants into one index in a digestible manner.
Common differences between indexes include:
- Number and type of pollutants: Different AQIs are based on different individual pollutants.
- Some common pollutants that are tracked include:
- Particulate Matter, like PM2.5 and PM10
- Ozone (O3)
- Nitrogen Dioxide (NO2)
- Sulfur Dioxide (SO2)
- Carbon Monoxide (CO)
- Different countries and regions measure different pollutants for the index definition. For example:
- The European AQI reports on the 6 separate pollutants mentioned above.
- The India AQI reports the pollutants above and on ammonia (NH3).
- Some common pollutants that are tracked include:
- Averaging times: Many official sources provide reporting based on averaged readings for defined time frames. These time frames could range from 1–24 hours.
- Pollutant concentration thresholds: Different AQIs apply their own interpretations of danger to different pollutant concentration levels.
- Dominant pollutants: AQIs define the dominant pollutant based on risk of exposure, i.e., which pollutant is harming people’s health the most right now. As AQIs assign different interpretations of danger to individual pollutants, you can find differences in terms of the dominant pollutant.
Algengustu mengunarvaldar utandyra og upptök þeirra
Staðbundnir loftgæðastaðlar byggja á mælingum á loftmengunarvöldum. Eftirfarandi eru algengustu mengunarvaldar utandyra sem eru mældir:
- Svifryk (PM): Litlar agnir í föstu formi og smádropar sem finnast í andrúmsloftinu. PM10 og PM2,5 eru agnir sem eru innan við 10 og 2,5 míkrómetrar að þvermáli. Svifryk berst út í loftið með mótorhjólum, viðarbrennslu og iðnaði. Eldar og sandfok geta einnig myndað svifryk í miklu magni.
- Köfnunarefnisdíoxíð (NO2): Gas sem er ein helsta uppistaða loftmengunar í borgum. Það berst einna helst frá ökutækjum, iðnaði, orkuverum og upphitun.
- Óson (O3): Gas sem finnst í heiðhvolfinu. Það verndar okkur frá skaðlegum, útfjólubláum geislum og veðrahvolfinu. Óson er skaðlegur mengunarvaldur sem verður til við efnahvörf milli sólarljóss, lífrænna gasa og köfnunarefnisoxíða af völdum:
- Bíla
- Orkuvera
- Annarra upptaka
- Brennisteinsdíoxíð (SO2): Eiturgas sem gefur frá sér sterka og ertandi lykt. Það getur borist frá rafiðnaði sem brennir jarðefnaeldsneyti, olíuhreinsunarstöðvum, steypuframleiðslu og við eldgos.
- Kolsýringur (CO): Gas sem berst frá ökutækjum og vélum sem brenna jarðefnaeldsneyti.
Allir þessir mengunarvaldar hafa áhrif á heilsu okkar þegar þeir mælast í miklu magni. Kynntu þér áhrifin á vefsvæði Alþjóðaheilbrigðismálastofnunarinnar (WHO).
Þættir sem hafa áhrif á loftgæði
Þrátt fyrir að loftgæði séu flókin eru nokkrir þættir sem hafa áhrif á þau:
- Veðurskilyrði á borð við vindhraða, vindátt, rakastig og fleira.
- Ágeislunarstyrkur sólar
- Sinubrunar og önnur eldsupptök
- Sandfok og svifryk frá landbúnaði
- Losun frá iðnaði og heimilum
- Losun vegna umferðar
- Önnur eðlis- og efnafræðileg ferli í andrúmsloftinu
Sértækar stöðvabundnar lausnir
Svona er loftgæðastaðall (AQI) valinn fyrir þitt svæði
Air quality levels are calculated based on air quality stations measurements. We provide you with a map of all stations in your area to get a more comprehensive picture of the air quality information. However, the air quality between the stations may vary, and the AQI level at the closest station to you doesn't necessarily reflect the AQI level at your specific location. To avoid confusion, we show a map-based view to display the AQI level at given stations around you.
Due to space constraints, several Google products do present a single-station reading. In that case, the AQI value is selected according to the measurement in the station closest to your location.
Important:
- Pollutant concentrations may vary over short distances and cause air quality readings to vary sometimes drastically between your location and the location of a station.
- A short delay (12 hours) in the air quality data reporting may be experienced in some cases, which during events of rapidly changing air quality might be felt.
- Each monitoring station may not measure every pollutant. This difference can sometimes lead to discrepancies between reported AQI, which are station-specific and reflect only pollutants measured at that station, and actual air quality.
- Discrepancies to other data sources can also be caused by temporal averaging of an AQI, especially at the beginning and end of high pollution events.
Hvað þýða reykstrókarnir?
Important: The map might show yesterday’s smoke while today’s smoke is still being analyzed. In some cases, the AQI might be good while there’s a smoke plume. This can be caused in cases where the smoke plume doesn’t reach the ground surface and doesn’t affect the measured air quality.
Additional information about smoke in the US is provided based on satellites’ data from NOAA, available in Google Search and Maps.
The data includes medium and high levels of smoke density. Smoke plumes will be shown on the air quality map if data is available.
Gagnauppsprettur fyrir loftgæði
Til að tryggja gæði á loftgæðavörum Google nýtum við gögn frá vöktunarstöðvum beint frá eftirfarandi uppsprettum:
Ástralía
- Ríkisstjórn höfuðborgarsvæðis Ástralíu
- Umhverfisverndarstofnun (EPA) Viktoríufylkis
- Umhverfisverndarstofnun (EPA) í South Australia
- Ríkisstjórn New South Wales
- Umhverfisverndarstofnun (EPA) í Northern Territory
- Ríkisstjórn Queensland
- Ríkisstjórn Western Australia
Brasilía
Chile
Indland
Ísrael
Mexíkó
Singapúr
Suður-Kórea
Bandaríkin
Sértæk lausn byggð á líkani
Val á loftgæðastaðli (AQI) fyrir þitt nærumhverfi
Google notast við eigin loftgæðalíkan til að sýna loftgæði þar sem þú ert.
Þegar þú kynnir þér loftgæði borgar, t.d. „Veðrið í London“, gætirðu fengið loftgæðamælingar fyrir svæði sem er í töluverðri fjarlægð frá þér, t.d. í miðri borginni. Það endurspeglar ekki aðstæður í nærumhverfi þínu á réttan hátt, þótt þú sért í sömu borg.
Til að sjá loftgæðastaðal þar sem þú ert:
- Skráðu þig inn á Google-kortum
- Veldu „Velja svæði“ á staðsetningarhausnum.
-
Breyttu um staðsetningu til að nota nákvæma staðsetningu.
Gagnauppspretta og áreiðanleiki loftgæðalíkans Google
Við notum loftgæðalíkan byggt á marglaga nálgun sem kallast samrunanálgun. Með þessari nálgun eru gögn frá ýmsum inntaksuppsprettum sameinuð og lögin síðan metin á faglegan hátt. Inntakslögin eru eftirfarandi:
- Opinberar vöktunarstöðvar
- Skynjarakerfi á almennum markaði
- Hnattræn og svæðisbundin dreifingarlíkön
- Eld-, reyk- og ryklíkön
- Upplýsingar frá gervihnöttum
- Umferðargögn
- Viðbótarupplýsingar á borð við landþekju
- Veðurfræði
Google-líkanið birtir loftgæðastaðla byggt á algengustu mengunarvöldunum sem eru tilgreindir hér að ofan ásamt NO, NOx og í sumum tilfellum vetniskolefnum öðrum en metani (NMHC). Útreikningar líkansins eru gerðir á hnitaneti í 500m × 500m.
Gögn um mengunarvalda frá yfirvöldum eða opinberum vöktunarstöðvum mynda grunnlagið og eru áreiðanlegustu upplýsingar líkansins. Til að fjarlægja óregluleg gildi og tryggja gæði gagna framkvæmir líkanið gæðaeftirlit á öllum mælingum sem er safnað frá vökturum um allan heim. Ef mikil töf er frá því að mæling er tekin og þar til hún er birt mun reiknirit fyrir núspá reikna magn mengunarvalds á núlíðandi klukkustund.
Takmarkanir líkansins
Þrátt fyrir að öll lög af upplýsingum sem eru notuð í Google-líkaninu feli í sér einhverjar skekkjur, dregur nálgun okkar marktækt úr heildarskekkjunni þegar líkanið gerir samanburðarmælingu á mismunandi uppsprettum. Hins vegar felast skekkjur í öllum líkönum, t.d.:
- Lítilsháttar töf (1–2 klst.) á loftgæðagögnum í einhverjum tilfellum.
- Staðbundnir viðburðir sem líkanið greinir ekki, t.d. grillveisla eða brennandi hús.
- Í einhverjum tilfellum kann líkanið að benda til þess að reykurinn sé nálægt þér.
- Notendur gætu upplifað töf á loftgæðagögnum í Mexíkó og Kanada á ákveðnum tímum vegna reyks frá eldi.
Google og vöktunarstöð birta ólík loftgæðagildi
Google og opinberar vöktunarstöðvar kunna að birta ólík loftgæðagildi af eftirfarandi ástæðum:
- Sumar opinberar vöktunarstöðvar mæla ekki allar tegundir mengunarvalda.
- Algengt er að tafir verði á gögnum frá opinberum vöktunarstöðvum sem veldur því að snöggar breytingar á loftgæðum eru ekki skráðar.
- Opinberar vöktunarstöðvar mæla eingöngu það sem gerist þar sem stöðin er staðsett.
Í dæmi 2 nýtir Google-líkanið margar gagnauppsprettur til að áætla loftgæði á staðsetningu stöðvarinnar í rauntíma fyrir alla sex neðangreinda mengunarvalda:
- Óson við yfirborð jarðar (O3)
- PM2,5
- PM10, t.d. sandfok
- Kolsýringur (CO)
- Brennisteinsdíoxíð (SO2)
- Köfnunarefnisdíoxíð (NO2) í 500m netupplausn
Dæmi 1: Við sandfok (PM10) sýnir vöktunarstöð góð loftgæði þar sem hún mælir aðeins óson við yfirborð jarðar (O3). Hins vegar sýnir Google-líkanið slæm loftgæði þar sem það gerir ráð fyrir PM10.
Dæmi 2: Vöktunarstöð mælir alla mengunarvalda og sýnir sama aðalmengunarvald og Google, t.d. óson, en hins vegar sýnir Google gildið 200 á loftgæðastaðli á meðan stöðin sýnir 150. Þetta kann að vera vegna þess að breytingar verða á ósoni í gegnum daginn þannig að mæling sem var gerð fyrir 2 klukkustundum er ekki sú sama og rauntímaáætlun Google.
Loftgæðin sem Google birtir samsvara ekki því sem ég sé á skynjaranum mínum (eða nálægum skynjara). Hvers vegna?
Fjöldi skráðra mengunarvalda
Flestir skynjarar sem eru boði á almennum markaði skrá aðeins PM2,5 og PM10. Google skráir hins vegar loftgæði sem taka tillit til margra mengunarvalda, þ.m.t. ósons við yfirborð jarðar (O3), PM2,5, PM10, kolsýrings (CO), brennisteinsdíoxíðs (SO2) og köfnunarefnisdíoxíðs (NO2). Flestir skynjarar eru síður skilvirkir hvað varðar skráningu á stærri ögnum sem þýðir að áreiðanleiki mælinga á PM10 verður mjög lítill vegna takmarkana á ljóstækni skynjaranna.
Umhverfisþættir
Ytri umhverfisþættir á borð við hátt raka- og hitastig geta haft áhrif á lestur ljósskynjara.
Staðsetning skynjara er einnig mjög mikilvæg þar sem staðbundin mengun getur haft áhrif á lesturinn sem endurspeglar í kjölfarið ekki stærra svæði.
Líkanið okkar tekur lestur skynjara inn í útreikninga og greinir og fjarlægir ógildar mælingar.
Umreikningsferlið
Skynjarar nota oft aðferð sem byggir á talningu við mælingar á PM2,5 á meðan staðlaða sniðið sem notast er við til að skrá upplýsingar um loftgæði byggir á massa.
Opinberar vöktunarstöðvar og Google-líkanið skrá sjálfkrafa eftir massa á magn. Þessi umreikningur krefst upplýsinga um eðlismassa agnar á borð við reyk eða sand/ryk. Umreikningurinn gæti leitt til gríðarlegs mismunar í samanburði við opinbera vaktara og líkan Google.
Meðaltími
Mismunandi þjónustuveitendur skynjarakerfa birta gögn með mismunandi meðaltíma. Google reiknar styrk mengunarvalda og loftgæðastaðla á klukkustundar fresti. Hver loftgæðastaðall er með eigin meðaltíma í samræmi við land, sem er yfirleitt a.m.k. reiknaður á klukkustundar fresti, oft á nokkurra klukkustunda fresti. Til dæmis ef snögg aukning verður á reykmengun gæti vefsvæði þjónustuveitanda skynjara sýnt slæm loftgæði byggt á 10 mínútna meðaltali á meðan Google sýnir meðaltal á klukkustund. Meðaltalið sem Google sýnir væri lægra í þessu tilfelli þar sem mengun var lítil fram að aukningu og opinbert gildi á loftgæðastaðli endurspeglar áhrif á heilsu byggt á jafnvel enn lengri tíma.
Ábending: Skynjarakerfið er ekki tekið með í líkaninu okkar og gæti sýnt aðrar niðurstöður.
Loftgæðagögn Google eru ekki þau sömu og frá öðrum þjónustuveitendum
Mismunandi loftgæðastaðlar
Mismunandi lönd og svæði nota loftgæðastaðla byggt á mismunandi umfangi og í ólíkum tilgangi. Ef þú ert að leitast eftir samanburði á þjónustuveitendum er mikilvægt að þú gangir úr skugga um að þú berir saman skýrslur sem nota sama „loftgæðamálið“.
Sumir þjónustuveitendur nota til dæmis bandaríska loftgæðastaðalinn sem sýnir útreikninga fyrir hverja klukkustund á meðan aðrir nota hann sem sett, t.d. til að reikna meðaltal PM2,5 á sólarhring og enn aðrir nota AirNow-staðalinn.
Mismunandi aðferðir við skráningu og mælingar
Þjónustuveitendur mæla loftgæði á mismunandi hátt sem hefur áhrif á lokaniðurstöðuna.
Í sumum tilfellum byggja loftgæðagögn á mælingum. Sumir þjónustuveitendur nota skynjara á meðan aðrir nota líkön.
Google sameinar upplýsingar frá vöktunarstöðvum um allan heim og:
- Upplýsingar úr skynjurum
- Gögn frá gervihnöttum
- Veðurmynstur
- Upplýsingar um umferð
- Upplýsingar um sinubruna
- Upplýsingar um landþekju
Þjónustuveitendur kunna að safna loftgæðagögnum byggt á mismunandi tímabilum sem leiðir hugsanlega til þess að ólíkir þjónustuveitendur á sama svæði birta ekki gildi fyrir mengunarvalda og staðla á sama tíma.
Mengunarvaldur er til staðar en Google gefur til kynna góð loftgæði
Stundum gætu upplýsingar um loftgæði Google virst í ósamræmi við það sem þú sérð eða finnur lykt af í kringum þig. Yfirleitt eru nokkrar ástæður fyrir þessu:
- Nef eru sérlega næm fyrir lykt. Hugsanlega finnurðu lykt af ákveðinni tegund mengunar, t.d. gasi frá reyk í litlu magni, jafnvel þótt loftgæðin séu talin nógu örugg út frá heilbrigðissjónarmiði. Loftmengun sem myndast vegna rokgjarnra lífrænna efnasambanda (VOC) getur gefið frá sér greinilega lykt en hún er hvorki mæld á vöktunarstöðvum né tekin með í loftgæðaskýrslum okkar.
- Oft er hægt að greina reyk sem hefur áhrif á skyggni úr mikilli hæð jafnvel þótt hann sjáist ekki á jörðu niðri.
Nánar um takmarkanir Google-líkansins.
Google gefur til kynna slæm loftgæði en skyggni er gott
Þrátt fyrir að hægt sé að sjá sumar tegundir mengunar, s.s. sandfok og reyk frá sinubruna, eru margar tegundir loftmengunar sem er ekki hægt að greina með augunum. Þetta er einn helsti munurinn á loftmengun og veðurfari þar sem við getum oft einfaldlega horft út um gluggann og séð hvort að það sé sólskin, rigning eða vindur.
Til dæmis getur mikið magn ósons (sem krefst sólarljóss) myndast í miklum hæðum, t.d. á fjallstindi, eða á sólríkum degi.
Takmarkanir líkansins gætu einnig valdið þessu en frekari upplýsingar um þær má finna í hjálpargrein fyrir loftgæði.
Google skráir upplýsingar á annan hátt en hið bandaríska AirNow
Tvær algengustu opinberu uppspretturnar fyrir upplýsingar um loftgæði í Bandaríkjunum eru aðalvefsvæði AirNow og eld- og reykkort AirNow.
Eftirfarandi er grundvallarmismunur á því hvernig loftgæðaskýrslur AirNow og Google eru gerðar:
- Fjöldi vaktaðra mengunarvalda: Google samræmist Umhverfisverndarstofnun (EPA) Bandaríkjanna og vaktar fleiri mengunarvalda en AirNow í samræmi við það sem fram kemur á vefsvæði þeirra.
- Google notar fleiri gagnauppsprettur.
- Google skráir ofurstaðbundnar upplýsingar samanborið við skráningu AirNow á versta tilfelli á víðfeðmu svæði.
- Mismunur er á loftgæðastaðli (AQI) Google og AirNow.
| AirNow | Eld- og reykkort AirNow | ||
| Gagnauppsprettur og aðferð |
Vöktunarstöðvar og brúunarlíkan byggt á versta tilfelli á svæði |
|
Ýmis inntaksgögn, líkön og mismunandi reiknirit fyrir áætlun á tíma og rými:
|
| Vaktaðir mengunarvaldar |
|
Svifryk (PM2,5) |
|
Bandaríkin nota tvær aðferðir við útreikninga á loftgæðastaðlinum (AQI):
- Loftgæðastaðall Umhverfisverndarstofnunar (EPA) Bandaríkjanna reiknar útsetningu yfir lengri tímabil og mælir sex mengunarvalda. Sjá töflu hér að neðan.
- NowCast er notað til að áætla loftgæðastaðal á hverri klukkustund í gegnum allan daginn. Það veitir upplýsingar um núverandi ástand til að gera fólki kleift að gera ráðstafanir til að draga úr hreyfingu utandyra þegar þess þarf og gæta að heilsu sinni. Með NowCast er betur hægt að samræma núverandi ástand við það sem fólk sér og upplifir í raun. Það er notað til að veita tímanlegri upplýsingar um óson, PM2,5 og PM10.
Google sameinar tvo staðla við skráningu á loftgæðastaðli í Bandaríkjunum.
Samanburður á opinberum loftgæðastöðlum Bandaríkjanna og Google
Eftirfarandi eru ítarlegri upplýsingar um mismunandi nálganir við skráningu á loftgæðastöðlum Bandaríkjanna svo þú getir borið þá saman:
| Loftgæðastaðall Bandaríkjanna | AirNow NowCast | Blandaður loftgæðastaðall Bandaríkjanna frá Google | |
| Fjöldi mengunarvalda |
6 mengunarvaldar
|
3 mengunarvaldar
|
6 mengunarvaldar
|
|
Tímabil sem gert er ráð fyrir |
Meðaltími sem gert er ráð fyrir er mismunandi eftir mengunarvöldum, t.d. er óson reiknað út frá meðalútsetningu á 8 klukkustundum sem og útsetningu á klukkustund. PM2,5 er skráð byggt á meðalútsetningu á sólarhring. |
Aðferð AirNow NowCast við útreikning á meðaltali gefur nýliðnum klukkustundum aukið vægi til að endurspegla betur snöggar breytingar á styrk loftmengunar af völdum reyks frá eldi eða sandfoks. Styttri meðaltími í samanburði við loftgæðastaðal Bandaríkjanna og tekur tillit til síðustu 12 klukkustunda. |
Google tileinkar sér AirNow NowCast-aðferðina við að reikna meðaltal fyrir svifryk (PM10 og PM2,5) sem veitir nýliðnum klukkustundum og snöggum breytingum aukið vægi. Við skráum þó einnig fleiri mengunarvalda en NowCast: Google reiknar meðaltal annarra mengunarvalda: O3, NO2, SO2, CO, keyrir útreikninga og umbreytir þeim á snið loftgæðastaðals Bandaríkjanna. |
Gagnauppsprettur fyrir loftgæði
Eftirfarandi eru uppspretturnar sem við söfnum upplýsingum frá fyrir Google-loftgæðalíkanið:
Alþjóðlegar gagnauppsprettur
- Lággjalda skynjaragögn frá PurpleAir.
- Breyttar upplýsingar frá þjónustu Copernicus fyrir vöktun á andrúmslofti.
- Breyttar upplýsingar frá Copernicus Global Land Cove.
- Upplýsingar frá hinu opinbera með leyfi samkvæmt útgáfu 3.0 af Open Government Licence frá veðurstofu Bretlands.
- Upplýsingar EES með leyfi samkvæmt CC-BY-2.5 DK.
Belgía
- Breyttar IRCEL - CELINE-upplýsingar. Leyfi.
Kanada
- Upplýsingar frá ríkisstjórninni í Manitoba með leyfi fyrir notkun á upplýsingum og gögnum OpenMB (Manitoba.ca/OpenMB).
- Upplýsingar með leyfi samkvæmt Open Government Licence – Ontario, útgáfu 1.0.
Danmörk
- DCE - National Center for Miljø og Energi. Gögnin eru óunnin og ekki gæðastýrð.
Finnland
Frakkland
- Pays de la Loire: uppruni gagna: Air Pays de la Loire.
- Geo D'Air.
Þýskaland
- Inniheldur breyttar upplýsingar frá Umhverfisstofnun Þýskalands. Breytingar voru gerðar.
Guernsey
- © Crown 2023 höfundarréttur Defra á uk-air.defra.gov.uk
Ítalía
- Regione del Veneto. Leyfi.
Írland
- Umhverfisverndarstofnun (EPA): https://www.epa.ie/ https://airquality.ie/.
- Leyfi.
Japan
- Breyttar upplýsingar frá Soramame.
Mexíkó
- Upplýsingar um loftgæði sem eru birtar af umhverfisráðuneyti ríkisstjórnar Mexíkóborgar eru fengnar úr vöktunarkerfinu og vöktunarstöðvum þess á höfuðborgarsvæði Mexíkó sem eru reknar af framkvæmdastjórn á sviði eftirlits með loftgæðamálum (SEDEMA). Þessar upplýsingar eru aðgengilegar almenningi og eru háðar gæðaferlum sem kunna að breyta þeim. Dreifing eða notkun þriðju aðila á þessum upplýsingum er á ábyrgð þess aðila sem birtir eða notar þær.
- SINAICA, https://sinaica.inecc.gob.mx/. Breytingar voru gerðar.
Spánn
- MeteoGalicia og ráðuneyti umhverfis,- landsvæða- og húsnæðismála í Xunta de Galicia.
- Madrid Comunidad.
- Upplýsingar frá umhverfisráðuneytinu með leyfi samkvæmt CC BY 4.0.
Svíþjóð
- Inniheldur breyttar upplýsingar frá SMHI.
Bretland
- © Crown 2023 höfundarréttur Defra á uk-air.defra.gov.uk.
- Inniheldur upplýsingar frá LondonAir. Leyfi.
- Northern Ireland Air.
Bandaríkin
- Texas TCEQ.
- New York-fylki, skrifstofa umhverfisverndar: Gögnin sem hér eru birt innihalda gögn af http://www.nyaqinow.net sem eru til bráðabirgða og háð breytingum.