۱. «حق فراموش شدن» چیست؟
«حق فراموش شدن» نامی رایج برای حقی است که اولین بار در مه ۲۰۱۴ در اتحادیه اروپا در نتیجۀ یکی از احکام «دیوان دادگستری اروپا» مقرر شد. «دیوان دادگستری» پی برد که کاربران طبق «قانون محافظت از داده اروپا» حق دارند از موتورهای جستجو، نظیر Google، درخواست کنند تا برخی‌از نتایج پُرسمان‌های مربوط به نام یک شخص را از فهرست نتایج حذف کنند. موتورهای جستجو هنگام تصمیم‌گیری درباره اینکه چه مواردی از فهرست نتایج حذف شود، باید بررسی کنند که آیا اطلاعات موردنظر «نادرست، ناکافی، نامربوط، یا بیش‌از اندازه» است و اگر در نتایج جستجو دردسترس بماند منفعت عمومی دارد یا نه.
در سال ۲۰۱۸، اتحادیه اروپا «مقررات کلی حفاظت از داده» (GDPR) را تصویب کرد. در ماده ۱۷ مقررات GDPR حقی به نام «حق پاک کردن» ذکر شده که مشابه با همان حقی است که «دیوان دادگستری اروپا» تحت قانون قدیمی‌تری که GDPR جایگزینش شده به‌رسمیت می‌شناخت. برخی از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا نیز قوانین مشابهی را اتخاذ کرده‌اند. برای مثال، روسیه در ژوئیه ۲۰۱۵ قانونی را تصویب کرد که به‌موجب آن اگر پیوندی «قوانین روسیه را نقض کند یا اگر اطلاعات غلط یا قدیمی باشد» [۲۶]، شهروندان می‌توانند آن پیوند را از فهرست نتایج موتورهای جستجوی روسی حذف کنند. ترکیه و صربستان نیز از آن زمان، قانون اقتباس‌یافته خودشان از حق فراموش شدن را تصویب کرده‌اند.
۲. چه کسانی می‌توانند طبق قوانین محافظت از داده، درخواست حذف محتوا از فهرست نتایج جستجو ارائه دهند؟
به‌طور کلی، قوانین محافظت از داده فقط برای پردازش داده‌های شخصی مربوط به افراد حقیقی کاربرد دارد. شرکت‌ها و دیگر نهادهای حقوقی معمولاً حق ندارند محتوای مرتبط با پُرسمان‌های مبتنی بر نام شرکتشان را از فهرست نتایج جستجو حذف کنند.
اکثر درخواست‌ها را مستقیماً خود فرد تحت‌تأثیر ارسال می‌کند، اما می‌توانید به‌نمایندگی از فرد دیگری نیز درخواست ارائه دهید، به‌شرطی که بتوانید ثابت کنید از لحاظ حقوقی اجازه دارید چنین کاری را انجام دهید. لطفاً برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره حقوق قانونی‌تان و اینکه واجدشرایط هستید یا نه، قوانین محلی را بررسی کنید.
۳. آنچه می‌توانید پیش‌از ارسال درخواستْ بررسی کنید
اگر محتوا را خودتان منتشر کرده باشید، ممکن است بتوانید مطلب را از وب بردارید، یا کاری کنید که دیگر در نتایج جستجو نشان داده نشود. بسیاری از شبکه‌های اجتماعی برای محافظت از محتوایی که ایجاد کرده‌اید، تنظیمات حریم‌خصوصی ارائه می‌دهند و برای حذف محتوای توهین‌آمیز پست‌شده توسط دیگران نیز روش‌هایی دراختیار قرار می‌دهند.
مشاهده فهرستی از چند ابزار رایج
اگر بتوانید محتوا را از وب بردارید، دفعه بعدی که خزنده‌های جستجوی ما به آن صفحه دسترسی پیدا می‌کنند، نتایج Google به‌روزرسانی خواهد شد. اگر پیش‌نمای نتیجه جستجو در Google (یا «گزیده») نسخه فعلی صفحه را نشان نمی‌دهد، می‌توانید ازطریق این ابزار، درخواست کنید که این گزیده به‌طور موقت مسدود شود.
۴. چگونه درخواست ارسال کنم؟
برای ارسال درخواست، این فرم وب را تکمیل کنید. لطفاً این موارد را حتماً وارد کنید:
- نشانی(های) وب دقیق برای محتوایی که می‌خواهید از فهرست نتایج حذف شود. می‌توانید در اینجا با نحوه پیدا کردن نشانی وب صحیح آشنا شوید.
- شرح اینکه این محتوا چگونه با شما مرتبط است و چرا ما باید آن را از فهرست نتایج جستجوی Google حذف کنیم.
- عبارت جستجویی که می‌خواهید محتوای مرتبط با آن را از فهرست نتایج حذف کنیم؛ در این مورد، عبارت جستجو همان نام کامل شما است. به‌علاوه، شاید بتوانید از ما درخواست کنید محتوای مربوط به نام دیگری را حذف کنیم، مثلاً نام مستعار. در این صورت، لطفاً علاوه بر اطلاعات فوق، به ما بگویید چگونه این نام با هویت شما پیوند دارد.
- نشانی ایمیلی که می‌توان ازطریق آن با شما تماس گرفت.
همیشه تا آنجا که می‌توانید اطلاعات زمینه‌ای دراختیار ما قرار دهید، زیرا بررسی همه اطلاعات دردسترس، برای ارزیابی مؤثر درخواست شما ضروری است. گاهی اوقات برای تصمیم گرفتن درخصوص درخواستتان به اطلاعات بیشتری نیاز داریم. در این صورت، ایمیلی برایتان می‌نویسیم و اطلاعات بیشتری درخواست می‌کنیم و قبل‌از ادامه دادن، منتظر پاسخ شما می‌مانیم.
۵. روند تصمیم‌گیری Google چیست؟
بازبینان حرفه‌ای ما به‌طور دستی درخواستتان را بررسی می‌کنند. به‌طور کلی، بازبین بررسی می‌کند که آیا این اطلاعات در جهت منافع عمومی است و اگر هست، به چه صورت و همچنین آن را با حقوقی که تحت قانون قابل‌اجرای محافظت از داده دارید مقایسه می‌کند.
ممکن است اطلاعات به چند دلیل در جهت منافع عمومی باشد. Google برای حفظ تعادل، چند منبع مختلف را بررسی می‌کند. به‌عنوان مثال، دستورالعمل‌های ارائه‌شده ازسوی وضع‌کنندگان مقررات محافظت از داده اروپا، ازجمله دستورالعمل‌های اجرای حکم «دیوان اروپا» و دستورالعمل‌های «هیئت محافظت از داده اروپا» که با «ماده ۲۹ حزب کار» مرتبط هستند و همچنین قانون پرونده‌ای «دیوان دادگستری اروپا» که درک مشترک از قوانین محافظت از داده اتحادیه اروپا را به‌وضوح بیان می‌کند.
بازبینان ما عواملی مثل موارد زیر را بررسی می‌کنند:
نقش شما در زندگی اجتماعی
چهره‌های سرشناسْ افرادی مثل سیاستمداران، افراد مشهور، رهبران مذهبی، و مدیران کسب‌وکارها هستند که به‌واسطه شغل، عملکرد، یا تعهداتشان موقعیت اجتماعی ویژه‌ای دارند و به‌موجب این موقعیت بر جامعه تأثیر می‌گذارند.
- ما بررسی می‌کنیم که آیا این اطلاعات با نقش اجتماعی شما ارتباط دارد و اگر دارد، به چه صورت. هر چه اطلاعات با نحوه شناخته شدن شما در جامعه ارتباط کمتری داشته باشد، احتمال اینکه آن اطلاعات را از فهرست نتایج حذف کنیم بیشتر می‌شود.
برای مثال، ممکن است اطلاعات مربوط به زندگی خصوصی‌تان با نقش اجتماعی‌تان به‌عنوان معمار ارتباطی نداشته باشد. اما اگر این محتوا حاوی انتقاداتی درباره عملکرد شما در نقشتان به‌عنوان معمار باشد، احتمال اینکه آن را از فهرست نتایج حذف کنیم کم می‌شود. رویکرد ما در اینجا ارزیابی این مسئله است که آیا دسترسی به اطلاعات موردبحث به محافظت از عموم مردم در برابر رفتار حرفه‌ای یا اجتماعی نامناسب کمک می‌کند، یا به روش دیگری، عموم مردم را از نقش اجتماعی شما یا سابقه کلی‌تان به‌عنوان یک متخصص آگاه می‌کند یا نه.
- میزان اهمیت نقش اجتماعی‌تان را نیز بررسی می‌کنیم. مثلاً، افرادی که برای انتخابات منصب‌های دولتی نامزد می‌شوند، از عموم رأی‌دهندگان می‌خواهند صلاحیتشان را برای آن منصب براساس عوامل بسیاری بسنجند. احتمال اینکه اطلاعات مربوط به نامزدهای سیاسی، مقامات ارشد کشور، یا موارد مشابه را از فهرست نتایج حذف کنیم کم است.
- بعداز اینکه فردی نقش اجتماعی خاصی را ترک کرد، منفعت عمومی پایدار در آن نقش به این عوامل بستگی دارد: نقش گذشته او چقدر اهمیت داشته است، اکنون چه نقشی را بر عهده دارد، و چه بازه زمانی سپری شده است. برای مثال، اگر احتمال داشته باشد فردی دوباره برای انتخابات منصبی دولتی نامزد شود، یا اگر این فرد هنوز در دید عموم جایگاه متفاوتی داشته باشد و هنوز تأثیرگذاری اجتماعی داشته باشد، ما اغلب اطلاعات مربوط به او را به‌منظور حفظ سوابق دردسترس نگه می‌داریم. برای مثال، به‌ندرت پیش می‌آید که اطلاعات مربوط به رئیس دولت را از فهرست نتایج حذف کنیم.
منبع اطلاعات
- اگر صفحه موردنظر در سایتی دولتی باشد، این حقیقت را درنظر می‌گیریم که دولت تصمیم گرفته اطلاعات موردنظر را منتشر کند و آن را به‌طور مستمر دردسترس موتورهای جستجو قرار دهد. ما کاملاً تسلیم چنین تصمیمی هستیم. مدارک دولتی نقش بسیار مهمی در حفظ آگاهی جامعه درخصوص مسائل دارای منفعت عمومی ایفا می‌کنند و تصمیم دولت برای انتشار این مدارک به‌طور قابل‌توجهی نشان می‌دهد که منفعت عمومی همچنان وجود دارد.
- اگر اطلاعات موردنظر در سایتی خبری باشد و به‌عنوان بخشی از فعالیت روزنامه‌نگاری نوشته شده باشد، طبق تصمیم روزنامه‌نگاران، آن محتوا دارای منفعت عمومی است. ما در تعیین اینکه کدام اطلاعات مرتبط است و منفعت عمومی دارد، به‌خصوص برای مطالبی که اخیراً منتشر شده باشد، قضاوت روزنامه‌نگاران رسانه را مدنظر قرار می‌دهیم.
عمر محتوا
- ما ارزیابی می‌کنیم که آیا اطلاعات موجود در نتیجه جستجو هنوز مرتبط است یا نه. ارتباط اغلب رابطه تنگاتنگی با سن محتوا دارد.
- ما بررسی می‌کنیم که اتفاقات پیش‌آمده بعداز انتشار اطلاعاتی که درحال‌حاضر دردسترس است باعث قدیمی شدن آن اطلاعات نشده باشد و اطلاعات همچنان تا حد معقولی جدید باشد. برای مثال، اگر محاکمه‌ای کیفری بدون محکوم کردن مجرم پایان یابد، یا اگر حکم قبلی به‌دنبال درخواست تجدیدنظر باطل شود، ممکن است گزارش خبری درباره آن محاکمه سریع‌تر قدیمی شود.
- اگر اطلاعات موردنظر به نقشی در زندگی اجتماعی مربوط شود که در زمان انتشار اطلاعات داشتید، بررسی می‌کنیم که آیا آن نقش را ترک کرده‌اید و آیا درحال‌حاضر نقش مشابهی دارید یا نه، تا بتوانیم تصمیم بگیریم که اطلاعات همچنان با شما مرتبط است یا نه. برای مثال، اگر اطلاعات درباره نقش شما به‌عنوان مدیر یک شرکت باشد و شما هنوز همان شرکت یا شرکت مشابهی را مدیریت می‌کنید، کمتر احتمال دارد که آن اطلاعات را از فهرست نتایج حذف کنیم، حتی اگر از زمان انتشار آن مدتی گذشته باشد.
تأثیر بر کاربران Google
- ما اهمیت منفعتی را درنظر می‌گیریم که افراد با اطلاعات حاصل از جستجوی نام شما در «جستجوی Google» کسب می‌کنند. برای مثال، اگر شما خدمات حرفه‌ای ارائه می‌دهید، مرورهایی که مشتریان پیشین درباره آن خدمات ارائه داده‌اند احتمالاً برای مشتریان آینده منفعت مشروع خواهد داشت.
- به‌همین‌ترتیب، اگر اطلاعات به محکومیت کیفری مربوط شود، بررسی می‌کنیم که آیا کاملاً ضروری است آن اطلاعات برای محافظت از حق دسترسی آزاد کاربرانمان به اطلاعات همچنان نمایش داده شود، ازجمله با این هدف که کاربران بتوانند با دریافت چنین اطلاعاتی، از خودشان در برابر احتمال وقوع جرایم مشابه در آینده محافظت کنند. درخصوص دوره زمانی سپری‌شده قبل‌از حذف اطلاعات مربوط به جرایم از فهرست نتایج، قوانین محلی مربوط به مدت زمان لازم برای سپری شدن یا لغو شدن محکومیت، یا موارد مشابه را نیز درنظر می‌گیریم. منظور از این قوانین همان روندهایی است که به‌واسطه آن افراد دارای محکومیت کیفری می‌توانند محکومیت موردنظر را به شیوه‌ای رسمی از سوابق خود حذف کنند.
صحیح یا غلط بودن
- ما در جایگاه مناسبی برای ارزیابی صحیح یا غلط بودن ادعاهای مطرح‌شده درباره شما نیستیم. برخلاف دادگاه، ما نمی‌توانیم با شاهدان تماس بگیریم یا شواهد تحت سوگند دریافت کنیم، و همیشه به همه حقایقی که می‌تواند به تصمیم‌گیری درباره درست یا غلط بودن موضوع کمک کند دسترسی نداریم.
- اگر برایتان مهم است که نشان دهید این اطلاعات صحیح نیست، لطفاً مدرک معتبری برای آن ارائه دهید. برای مثال، اگر در روند قضایی رسیدگی به دادخواست مربوط به ادعاهای مطرح‌شده علیه شما، دادگاه به نفع شما رأی دهد، به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای تسلیم آن رأی خواهیم بود.
داده‌های حساس
- بررسی می‌کنیم که محتوای موردنظر تا چه حد حساس یا خصوصی است. محتوای حساس می‌تواند برای مثال شامل اطلاعات مربوط به سلامت، گرایش جنسی، نژاد، قومیت، یا مذهب افراد شود. احتمال اینکه محتوای حاوی این اطلاعات را از فهرست نتایج حذف کنیم خیلی بیشتر است، به‌خصوص اگر درخواست‌کننده با قرار دادن آن اطلاعات دردسترس عموم موافق نباشد.
هیچ‌کدام از این عوامل مطلق نیستند و فهرست بالا کامل نیست. اغلب اوقات، موارد ارائه‌شده باید از جنبه‌های مختلفی مدنظر قرار گیرد، و ما آن جنبه‌ها را پیش‌از تصمیم‌گیری به‌دقت بررسی می‌کنیم. اگر همه اطلاعات موردنیاز را نداشته باشیم، ممکن است اطلاعات بیشتری از شما بخواهیم. به کمک این اطلاعات متوجه می‌شویم که عوامل مختلف می‌توانند چه تأثیری بر درخواستتان بگذارند.
۶. تأثیر برداشتن محتوا تحت قانون محافظت از داده چیست؟
ما فقط محتوایی را از نتایج جستجو حذف می‌کنیم که پُرسمان آن‌ها با نام شما در ارتباط باشد. ممکن است محتوایی را که به‌دلیل وجود نام شما از فهرست نتایج حذف می‌کنیم، در نتایجمان برای پُرسمان‌های دیگر باقی بماند.
ما به دامنه جغرافیایی قوانین مربوطه که در مکان شما اجرا می‌شود احترام می‌گذاریم. مثلاْ در اتحادیه اروپا، نشانی‌های وب را از نتایج جستجوی Google در کشورهای اجراکننده «قانون محافظت از داده اروپا» حذف می‌کنیم. علاوه‌براین، بااستفاده از سیگنال‌های موقعیت جغرافیایی (مثل نشانی IP)، دسترسی به نشانی وب حذف‌شده را برای کاربرانی که فکر می‌کنیم در کشور درخواست‌کننده هستند در همه سرویس‌های «جستجوی Google» محدود می‌کنیم. طبق تصمیم «دیوان دادگستری اروپا» در سال ۲۰۱۹، این حذف محتوا را بر سرویس‌های ارائه‌شده در کشورهای خارج از اتحادیه اروپا اعمال نمی‌کنیم.
اگر می‌خواهید صفحه‌ای را از نتایج جستجوی کشور دیگری حذف کنید، می‌توانید در اینجا درخواستی ارسال کنید و توضیح دهید که چرا قوانین آن کشور حذف محتوا را لازم می‌داند.
۷. از کجا می‌توانم اطلاعات بیشتری به‌دست آورم؟
برای دریافت اطلاعات بیشتر، به پرسشگان‌های درخواست‌های برداشتن نتایج «جستجو» برای حفظ حریم‌خصوصی در اروپا مراجعه کنید. برای دریافت اطلاعات دقیق‌تر، می‌توانید «پنج سال حق فراموش شدن» را بخوانید.
در گزارش شفاف‌سازی ما می‌توانید اطلاعات زیادی درباره داده‌ها و نمونه‌های غیرقابل‌شناسایی از درخواست‌های دریافتی ما پیدا کنید. لطفاً توجه داشته باشید که این درخواست‌ها حقیقی هستند، بنابراین لازم است از حریم‌خصوصی درخواست‌کنندگان محافظت کنیم. یعنی نمی‌توانیم اطلاعات بیشتری درباره موارد مجزا یا روند تصمیم‌گیری هم‌رسانی کنیم.