İnternette çok fazla bilgi olduğu için karşınıza çıkan içerikleri değerlendirmek zor olabilir. İnternette karşınıza çıkan içerikler hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu ipuçlarından yararlanabilirsiniz.
Kaynak hakkında daha fazla bilgi
İnternette bir bilgi bulduğunuzda kaynağı hakkında daha fazla bilgi edinmek için Google'ı kullanabilirsiniz. Göz önünde bulundurabileceğiniz bazı noktalar:
- Kaynağın ne olduğu
- Kaynağın konu hakkında bilgili olup olmadığı
- Bu bilgiyi paylaşma nedeni
Kaynakları nasıl değerlendireceğinizle ilgili daha fazla bilgi edinmek için bu ipuçlarından yararlanın.
Bilgi ararken bilmediğiniz veya hakkında daha fazla bilgi edinmek istediğiniz sonuçların kaynağını kontrol edin. "Bu sonuç hakkında" seçeneğini kullanabilir veya -site araması yapabilirsiniz.
Önemli: "Bu sonuç hakkında" seçeneği yalnızca İngilizce dilinde kullanılabilir.
"Bu sonuç hakkında" gibi özellikler şunları değerlendirmenize yardımcı olabilir:
- Yüksek kaliteli dijital ansiklopedilerin kaynakla ilgili söyledikleri
- Kaynağın kendini nasıl tanımladığı
- Diğer sitelerin kaynak hakkında söyledikleri
"Bu sonuç hakkında" seçeneğini kullanarak kaynak hakkında daha fazla bilgi edinin.
Ayrıca -site araması da yapabilirsiniz. Bu arama seçeneği ile kaynağın sitesindeki sayfalar arama sonuçlarınızdan kaldırılır. Örneğin, Dünya Sağlık Örgütü hakkında diğer kaynaklardan daha fazla bilgi edinmek için Dünya Sağlık Örgütü -site:who.int ifadesini arayın.
İpucu: Bir kaynak için arama yaptığınızda her zaman çok fazla sonuç görmeyebilirsiniz. Bu da kaynağın yeni olduğu, iyi bilinmediği veya kaynak hakkında çok fazla şey yazılmadığı anlamına gelebilir.
İçeriğin kaynağı hakkında daha fazla bilgi edinmek için yazarı veya ilişkili olduğu kuruluşu Google'da arayın. Bu kişilerin yazdığı diğer içerikleri veya başkalarının onlar hakkında neler söylediğini öğrenebilirsiniz. Arama sırasında şunları yapabilirsiniz:
- Yazarın ve kuruluşun güvenilirliğini ya da uzmanlığını değerlendirebilirsiniz.
- Daha fazla bilgi edinmek ve ek bilgi kaynaklarına ulaşmak için yüksek kaliteli dijital ansiklopediler gibi kaynakları kullanabilirsiniz.
- Kaynağın ne tür içerikler yayınladığını anlamak için sosyal medya hesaplarını kontrol edebilirsiniz.
Bir içeriğin alaka düzeyini, varsa yayınlanma tarihine göre değerlendirebilirsiniz. Göz önünde bulundurabileceğiniz bazı noktalar:
- Eski bilgiler, zaman içerisinde değişen konularla alakasız olabilir.
- Bazen web'de bulunan bilgilerin kalitesi zaman içerisinde artar. Kaynakların, tıbbi durumlar ve tedaviler gibi güncel olaylar ile konular hakkında güvenilir bilgi yayınlaması zaman alabilir.
Google, arama yaptığınızda bazı sonuçların yanında tahmini bir güncellenme veya yayınlanma tarihi gösterebilir. "Bu sonuç hakkında" seçeneğindeki "Bu sayfa hakkında daha fazla bilgi" bağlantısı, sitenin Google tarafından ilk dizine eklendiği tarihi de gösterir. Alaka düzeyini ve güvenilirliği değerlendirmek için bu tarihleri kullanabilirsiniz.
Bazı sonuçların yanında, bilgilerin nereden geldiğini ayrıntılı bir şekilde belirten bilgi panelleri bulunur.
- Sağlıkla ilgili konular gibi bazı konularda, içeriğin nereden geldiğini anlamanıza yardımcı olabilecek ve kaynakla ilgili bağlamın yer aldığı bilgi panellerini görebilirsiniz.
- Bilgi panellerinde, içeriği kimin finanse ettiği (ör. devlet veya kamu fonları) açıklanabilir.
Resimler hakkında daha fazla bilgi edinme
"Resim Hakkında" bölümü, sayfadaki resimlerle ilgili bilgi içerir. Google'ın bir resmi ilk defa gördüğü zamanı, "Resim Hakkında" sayfasının bağlantısıyla birlikte gösterir. Resimler hakkında daha fazla bilgi edinin.
Bir konu hakkında başkalarının neler söylediğine göz atma
Kaynağı değerlendirdikten sonra, bilgilerin ne kadar güvenilir olduğunu belirlemek için diğer kaynakların da bu konuyla ilgili söylediklerine bakabilirsiniz. Örneğin, bazı siteler bilgileri kopyalayıp kendi içlerinde kontrol etmediği için yanlış veya yanıltıcı olabilecek bilgiler paylaşmaktadır. Bir konuyu nasıl değerlendireceğinizle ilgili daha fazla bilgi edinmek için bu ipuçlarından yararlanın.
Bir konu hakkında başkalarının neler söylediğini öğrenmeArama'da bir konu hakkında daha fazla bilgi edinmenize yardımcı olacak araçlar ve özellikler vardır. Örneğin, "Bu sonuç hakkında" seçeneği size şu konularda yardımcı olabilir:
- Bir konu hakkında diğer kaynakların neler söylediğine göz atma
- İlgili haberleri bulma
"Bu sonuç hakkında" seçeneğini kullanarak bir konu hakkında daha fazla bilgi edinin.
İstediğiniz bilgileri bulamıyorsanız konuyu farklı şekillerde arayarak pek çok faydalı bilgiye ulaşabilirsiniz. Göz önünde bulundurabileceğiniz bazı noktalar:
- Genel bir aramayla başlayıp daha spesifik aramalarla devam edin.
- Nötr terimler kullanın. Örneğin, "kedi iyi bir evcil hayvan mıdır" yerine "evcil hayvan olarak kediler" ifadesini arayın.
- "Bu sonuç hakkında" seçeneğini kullanarak arama terimlerinizden hangisinin her sonuçta göründüğünü kontrol edin (örneğin, "kediler" ve "iyi" ile "kediler" ve "kötü").
- Farklı arama terimlerini deneyin.
- Bir konu hakkında birden fazla arama yapmayı deneyip çok fazla alakalı sonuç görmezseniz bu konu çok yeni olabilir ya da hakkında fazla şey yazılmamış olabilir. Bekleyip daha sonra tekrar arama yapmanız gerekebilir.
- Yalnızca ilk sıradaki sonucu değil, farklı kaynaklardan gelen sonuçları da inceleyin.
Bir konu hakkında haber kaynaklarının neler söylediğine bakın. Google, yetkili kaynaklardan gelen güncel haber sonuçlarına öncelik vererek yararlı sonuçları daha hızlı bulmanıza yardımcı olur. Bir konuyla ilgili bilgileri doğrulamak için haber kaynaklarını kullanabilirsiniz. Şu ipuçlarını deneyin:
- Google aramasında yer alan arama çubuğunun altındaki Haberler'i seçerek konuyla ilgili haber makalelerini bulabilirsiniz.
- Google Haberler'de İlgili Tüm Haberler'i seçerek de ek haber kuruluşlarının içeriklerine ve şirket hakkında daha ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz.
- Bir yazarın konuyla ilgili bakış açısını sunduğu görüş bildiren makaleleri de bulabilirsiniz. Görüş bildiren makalelerin yanında genellikle "Görüş" etiketi bulunur.
- Google Arama'daki "En çok okunan haberler" bölümünü kullanın. Google bir arama sorgusunun haber odaklı olduğunu tespit ettiğinde bu aramayı, gösterilecek alakalı ve kaliteli haber içerikleriyle eşleştirir.
Bazı konularda bağımsız kuruluşların sağladığı doğruluk kontrolü bilgilendirmesi görünür. Bir konuyla alakalı doğruluk denetleyicisi makaleleri olduğunda, Google ürünlerinde doğruluk kontrolü snippet'lerini veya bilgi panellerini görebilirsiniz. Ayrıca doğruluk denetleyicilerine ait içerikleri arayarak güvenilir bilgilere ulaşabilirsiniz.
Google Fact Check Explorer hakkında daha fazla bilgi edinin.
Bazı Google ürünlerinde, bir konu hakkında daha fazla açıklamanın yer aldığı bilgi panelleri görebilirsiniz. Bilgi panelinde yer alabilecekler:
- Henüz yeni gelişen konular.
- Bağımsız kuruluşlara ait doğruluk kontrollerinin bağlantıları.
- İlgili makalelerin bağlantıları.
Bu makaledeki bilgiler hakkında
Bu ipuçlarına ilham verenler:
- Stanford History Education Group tarafından geliştirilen Civic Online Reasoning (COR) müfredatı
- Mike Caulfield tarafından geliştirilen SIFT yöntemi
- Dana Thompson tarafından geliştirilen Digital Image Guide (DIG) yöntemi
Bu kaynaklar güvenilir kaynakları bulma, yanlış bilgilendirmeleri tespit etme ve internette gördüğünüz iddiaları destekleyecek ya da reddedecek kanıtlar elde etme konusunda stratejiler sunar. Google, bu sayfadaki yönergeleri daha faydalı hale getirmek için araştırmaya ve dünyanın dört bir yanındaki uzmanlara danışmaya devam etmektedir.